Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Co-de-mandro
Equisetum arvense
Equisetaceae
Àutri noum : Coussaudo, Coua-de-cavau, Counsòudo, Couëto, Couëto-de-rat.
Noms en français : Prêle des champs, Queue-de-cheval.
Descripcioun :Fai dos meno de tijo. A la fin de l'ivèr, n'en fai sènso clouroufilo que porto d'espigo de 1,5 à 5 cm, pièi au mitan de la primo, trachisson li cambo esterlo, primo e boutisso, emé de ramo verticillado. Pèr la destria de Equisetum sylvaticum fau regarda li guèno que dèvon èstre à dènt negro emé quàsi pas de bord blanc. Li ramo soun emé quatre costo prefoundo e lou proumié tros dèu èstre mai long que la guèno.
Usanço :Soun li mémis usanço pèr la veisselo que la counsòudo, Equisetum ramosissimum. Èi vertuouso pèr ajuda à pissa, pèr apasima li moureno e lucha contro li mau d'os (principe di signaturo : li tros di ramo s'embouiton coume lis os).
Port : Aubret
Taio : 15 à 70 cm
Fueio : ges
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Equisetum
Famiho : Equisetaceae
Ordre : Equisetales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Ribiero
- Prado umido
- Palun
- Ermas
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Equisetum arvense L., 1753